عبهرالعاشقین یکی از کتاب‌های فارسی قرن ششم، و یکی از اولین آثاری است که در موضوع عشق صوفیانه و جمال‌پرستی به‌زبان فارسی تالیف شده است. نویسنده کتاب عبهرالعاشقین، شیخ روزبهان بقلی (522-606 هجری)، بیش از آن‌که به افکار و آراء گذشتگان تصوف بپردازد، واردات قلبی و عرفانی خویش را مطرح کرده است.
کتاب عبهرالعاشقین پس از مقدمه، از سی‌ودو فصل تشکیل شده است. در مقدمه این موارد آمده است:
- ترجمۀ احوال
- استادان و وابستگان
- تصوف
- آثار روزبهان
- عبهرالعاشقین
- مآخذ
نویسنده مقدمه درباره وجه تسمیه عنوان کتاب نوشته است
عبهر را به‌معنی نرگس آورده‌اند، مولف غیاث‌اللغات نوشته: «عبهر به‌فتح اول و ثالث، نرگس که در میان آن زرد باشد به‌خلاف شهلا که سیاه باشد.» مصنف کتاب را به نرگسی تشبیه کرده که مشام جان عاشقان را عطرآگین می‌سازد.
در پایان کتاب گوید: این بود که گفتیم قصۀ عاشقان روحانی و ربّانی، ای عبهر صفت چشم تو، سر افعال در روی تو، سحر غمزۀ جادوت عاشقان موحد را هاروت و ماروت، عشق تو مرکز فلک لایزالی است، اگر چه دران عشق عاشقان را از حدثان هزار ناله و زاری‌ست.
معرفی کتاب عبهرالعاشقین
عبهرالعاشقین کتابی است صوفیانه مبتنی بر عشق، و به‌عبارت دیگر داستانی است از عشق صوفیانه. روزبهان در حالات و مقامات خاص عرفانی این کتاب را نوشته است. وی همان‌گونه که می‌اندیشیده، سخن گفته، و شاید موفق نشده است که بار دیگر در آن تجدید نظر کند. در چنین حالی آشکار است که لفظ فدای معنی می‌شود، قواعد دستورزبان و فصاحت و بلاغت مهمل می‌ماند. این است سرّ خرده‌هایی که ممکن است از لحاظ فنون ادبی بر مندرجات این کتاب گرفت.
در این کتاب آیات قرآن، گاه تمام آیه و گاه بخشی از آن، مکرر به‌کار رفته است. احادیث قدسی و نبوی، مخصوصاً احادیثی که مورد استفاده و علاقۀ صوفیان است، در این کتاب بسیار آمده است. امثال و حکم و کلمات بزرگان صوفیه، به‌عربی و فارسی، در این کتاب فراوان است. اشعار عربی و فارسی نیز مکرر، مخصوصاً در پایان هر فصل، به‌شاهد آورده شده است. به‌نظر می‌رسد که غالب رباعیات پایان فصل‌ها از خود روزبهان باشد.
نثر کتاب عبهرالعاشقین مرسل، و آوردن جمله‌ها و عبارت‌های مسجع از ویژگی‌های آن است. از دیگر خصیصه‌های این اثر می‌توان به ایجاز در بیان، مزج جملات عربی در سیاق عبارت فارسی، تکرار، تطبیق صفت و موصوف عربی در ترکیبات وصفی، جمع‌بستن اسم‌های عربی به‌سیاق فارسی، و… اشاره کرد.
دانلود رایگان کتاب عبهرالعاشقین
برای دانلود رایگان کتاب عبهرالعاشقین روزبهان بقلی روی لینک کلیک کنید.
- تعداد صفحات: 513 صفحه
- حجم فایل PDF: حدود 8 مگابایت
این کتاب با تصحیح هانری کربن و محمد معین، توسط انتشارات منوچهری به‌سال 1337 در مجموعۀ گنجینۀ نوشته‌های ایرانی منتشر شده است. انستیتو ایران‌شناسی دانشگاه پاریس و قسمت ایران‌شناسی انستیتو ایران و فرانسه در چاپ این کتاب مشارکت داشته‌اند.