یادداشت معرفی عالیجناب وودی آلن قرار است کاملترین نوشته فارسی برای مرور زندگینامه و حواشی زندگی آلن، معرفی فیلمها، کتابها، تئاترهای او و بررسی تمام زوایای کارنامۀ هنری و حرفهای این هنرمند باشد. مطمئن باشید که همه سوالات شما درباره وودی آلن در این یادداشت جواب داده خواهد شد. باز اگر سوالی داشتید که احساس کردید بهطور کامل اینجا دربارهاش صحبت نکردهام، لطفا در دیدگاهها مطرح کنید تا پاسخ بدهم.
اندکی درباره بیوگرافی وودی آلن
در تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۹۳۵ بود که Allan Stewart Konigsberg در بروکلین بهدنیا آمد. او بعدها نام خود را به Heywood “Woody” Allen تغییر داد تا ما امروز با شخصیت بزرگی بهنام وودی آلن آشنا باشیم که همزمان در زمینههای کارگردانی، نویسندگی، بازیگری و کمدی درخشیده است و میدرخشد.
شروع فعالیت هنری وودی آلن با نوشتن متن طنز برای شوی سید سزار (Sid Caesar) و Your Show of Show بود. او در این زمان با چهرههایی همچون مِل بروکس، کارل رینر، لری گیلبرت و نیل سیمون همکاری کرد. قدم بعدی آلن لطیفهنویسی برای نیویورکر بود. در اوایل دهه ۱۹۶۰ بود وودی آلن استندآپ کمدی را با اجرا در گرینویچ ویلیج آغاز کرد. بهجز وودی، لنی بروس (حتما او را از سریال خانم میزل شگفتانگیز بهیاد دارید)، اِلین مِی، مایک نیکولز و جوآن ریورز نیز در این دوره در گرینویچ ویلیج اجرا داشتند.
در همین دوره استندآپ کمدی وودی آلن یک شخصیت روشنفکر و متزلزل از لحاظ احساسی را خلق کرد؛ که تا امروز هم بارها و بارها شاهد هنرنمایی این شخصیت در کتابها و فیلمهای وودی آلن بودهایم. عالیجناب در میانۀ دهه ۱۹۶۰ چندین آلبوم کمدی ضبط کرد.
در سال ۱۹۶۵ وودی آلن نامزد جایزه گرمی (هفتمین دوره گرمی) برای آلبوم کمدی «وودی آلن» شد. بیل کازبی کسی بود که در نهایت این جایزه را از آن خود کرد. آلبوم کمدی وودی آلن در کلاب شبانه مستر کلی در شیکاگو ضبط شده بود. این مجموعه یکی از ۳ آلبوم کمدی وودی بود که در سال ۲۰۱۴ در مجموعه ۳۷ دقیقهای «سالهای استندآپ ۱۹۶۴-۱۹۶۸» منتشر شد. (عنوان اصلی: The Stand-up Years: 1964-1968).
در سال ۲۰۰۴ شبکه کمدی سنترال وودی آلن را چهارمین کمدین برتر در فهرست ۱۰۰ استندآپ کمدین برتر جهان آورد. در یک نظرسنجی دیگر که در انگلستان انجام شد، وودی رتبه سومین بهترین کمدینها را کسب کرد.
وودی آلن متعلق به موج جدید کارگردانان هالیوود است؛ و جز او نامهایی همچون مارتین اسکورسیزی، رابرت آلتمن، و سیدنی لومت در این موج بهچشم میخورد. زمانی از وودی پرسیده شد که از میان آثار خود کدامها را بیشتر دوست دارد؛ و عالیجناب فیلمهای استارداست مموریز، رز بنفش قاهره، و مچ پوینت را بهعنوان سوگلیهای فیلمهای خود نام برد. راجر ایبرت، منتقد نامآشنای سینما، درباره وودی آلن گفته است: «وودی آلن گنجینهای برای سینما است.»
رکورد جالب وودی آلن بیشترین نامزدی اسکار در رشتۀ بهترین فیلمنامۀ ارجینال است. او ۱۶ بار برای کسب این عنوان نامزد شده است. حالا در ادامه مفصلتر درباره جوایز وودی آلن و نامزدیهای او در جشنوارههای مختلف خواهم نوشت. فعلا چند اتفاق مهم و تاثیرگذار زندگی وودی آلن را مرور کنیم تا به بخشهای توصیفی و تکمیلی برسیم.
انجمن نویسندگان آمریکا The Writers Guild of America فیلمنامه آنی هال را بهعنوان برترین فیلمنامه در فهرست ۱۰۱ فیلمنامۀ خندهدار خود آورده است. از دیگر اتفاقهای مهم زندگی عالیجناب مصائبی بود که او حین جنبش Me Too با آن مواجه شد. در سال ۲۰۱۷ که اوج این جنبش بود، دیلان فارو آلن را متهم به سوءاستفاده جنسی از او در ۷ سالگی کرد. البته قبل از نتیجهگیری، تا انتها با این یادداشت همراه باشید تا دقیقتر به جزئیات این ادعا بپردازیم.
بهعنوان آخرین خطوط در زندگینامۀ وودی آلن کمی هم درباره خانوادهاش بنویسیم:
وودی آلن در خانوادهای یهودی بهدنیا آمد، اما خودش آزاداندیش بود. مادر او نِتی چِری و پدرش مارتین کونیگسبرگ نام داشتند. پدربزرگهای وودی از اتریش و لیتوانی به آمریکا مهاجرت کرده بودند و پدر و مادرش در این کشور با هم آشنا شده و ازدواج کرده بودند. وودی در سال ۱۹۵۳ دبیرستان را تمام کرد. او در مدرسه بیش از درس، بیسبال را دوست داشت! او که دستهای قدرتمندی داشت همیشه انتخاب اول مدرسه برای تیم بیسبال بود. وودی تردستی و شعبدهبازی را هم از همان زمان مدرسه آغاز کرده بود. او در سن ۱۷ سالگی بهصورت قانونی نامش را به هیوود آلن تغییر داد و بعد خودش را «وودی» نامید. او پس از مدرسه در دانشگاه نیویورک و سیتی کالج نیویورک تحصیل کرد؛ اما خیلی زود از هر دو انصراف داد.
کارنامه هنری Woody Allen
در ادامه قرار است بهصورت مجزا درباره بخشهای مختلف زندگی حرفهای وودی آلن بنویسم. برای جمعآوری این اطلاعات زمان و انرژی زیادی صرف کردهام تا شما با مهمترین اتفاقهای زندگی هنری عالیجناب آشنا شوید. ابتدا به این جنبه از زندگی آلن بپردازیم و بعد برویم سراغ زندگی شخصی او و حواشیاش.
نویسنده کمدی
آغاز کار هنری وودی آلن با نوشتن جوکهای کوتاه در ۱۵ سالگی بود. بعدها او این جوکها را به نویسندگان برادوی میفرستاد و میفروخت. همین سالها بود که او نام وودی آلن را برای خود برگزید. اولین مشتریان جوکهای وودی آلن، اِیب باروز، سید سزار، فیل سیلورز، و پیتر لیندهایس بودند.
وودی در ۱۹ سالگی به حضور در برنامۀ آموزشی نویسندگان شبکه NBC دعوت شد. (سال ۱۹۵۵ میلادی.) بعد از آن در ساعت کمدی NBC در لسآنجلس مشغول بهکار شد. سپس بهصورت تماموقت بهاستخدام هرب شرینر (کمدین) درآمد. حقوق او در این برهه ۲۵ دلار در هفته بود. وودی آلن از سال ۱۹۵۴ تا سال ۱۹۵۷ برای شوهای تلویزیونی مختلفی متریال کمدی مینوشت. در این دوره درآمد وودی آلن ۱۵۰۰ دلار در هفته بود.
او همزمان با این کار، برای مل بروکس، کارل رینر، لری گیلبرت، و نیل سیمون هم کار میکرد. بعد هم نوشتن جوک برای سریال سیتکام Stanley را امتحان کرد. وودی پس از سالها همکاری با کمدینهای مطرح آن دوره و سریالهای متعدد، بالاخره شهرتی برای خود دستوپا کرد. در این دوره او روزی ۱۵ ساعت مینوشت و همهجا هم مینوشت. این رمز موفقیت وودی آلن است؛ او بیوقفه نوشت و نوشت تا توانست وودی آلن امروز باشد: مردی در نهایت شهرت و محبوبیت جهانی، با کارنامهای سرشار از شاهکارها و جوایز و… .
کمدینها معمولا از هر ۱۰ جوکی که وودی مینوشت ۸ جوک را استفاده میکردند. اما وقتی خودش استندآپ کمدی را شروع کرد، از هر ۱۰ جوک تنها یکی را انتخاب و اجرا میکرد. او برای متریال یک شوی ۳۰ دقیقهای نزدیک به ۶ ماه زمان صرف میکرد. در این دوره وودی برای مجلاتی مانند نیویورکر هم داستانهای کوتاه مینوشت. در سال ۲۰۱۰ بود که آلن نسخه صوتی کتابهای خود را با خواندن ۷۳ گزیده منتشر کرد که نامزد دریافت جایزه گرمی نیز شد.
استندآپ کمدی
دوره استندآپ کمدی وودی آلن از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۹ طول کشید. او در آغاز با لنی بروس، شلی برمن، مایک نیکولز، الین مِی، جوآن ریورز، بیل کازبی، و مورت سهل همدوره بود. خود عالیجناب از میان این شخصیتهای شناختهشدۀ کمدی آن دوره کار مورت سهل را بیشتر دوست داشت.
جرالد ناچمن (پژوهشگر حوزه کمدی) اعتقاد دارد که وودی آلن در میان کمدینهای دهه ۶۰ بیشترین اثرگذاری را بر صنعت کمدی داشته است. باری، شروع کار وودی بهعنوان استندآپ کمدین در کلاب شبانه Blue Angel در منهتن و در سال ۱۹۶۰ بود. او اولینبار با کمک مدیرش، جک رولینز، توانست پا بر روی صحنه بگذارد و اولینبار شلی برمن او را روی استیج معرفی کرد.
کاراکتر مضطرب، عصبی و روشنفکر وودی آلن در همین دوره خلق شد. او بعدها چندین آلبوم صوتی از اجراهای زندهاش در کلابهای مختلف را منتشر کرد. فیلم اجرای او در انگلستان نیز در سال ۱۹۶۵ منتشر شد. وودی در این دوره مجریگری چند برنامه ویژه تلویزیونی را نیز برعهده گرفت.
نمایشنامهنویسی
اولین نمایشنامه وودی آلن «آب را ننوش» بود. او این نمایشنامه را در سال ۱۹۶۶ نوشت و اولین اقتباس سینمایی آن در سال ۱۹۶۹ بهکارگردانی هاوارد موریس ساخته شد. وودی از این فیلم خوشش نیامد؛ پس در سال ۱۹۹۴ خودش آن را کارگردانی و در آن بازی کرد. معرفی این فیلم را میتوانید در پست معرفی فیلمهای وودی آلن بخوانید. این نمایش ۵۹۸ بار (تقریبا ۲ سال) اجرا میشد.
دومین نمایشنامه عالیجناب در برادوی Play It Again Sam بود که در سال ۱۹۶۹ بهروی صحنه رفت. خود وودی در این نمایش ایفای نقش میکرد. دایان کیتون و تونی رابرتس دیگر بازیگران این نمایش بودند. شاید جالب باشد که بدانید اولین دیدار وودی و دایان در آزمون بازیگری این نمایش رقم خورد. دایان کیتون در مصاحبهای (سال ۲۰۱۳) درباره این لحظه میگوید: «همون لحظه عاشق وودی آلن شدم و دلم خواست که دوستدخترش باشم!» این دو بعدها در اقتباس سینمایی این اثر نیز با هم همبازی شدند. راستی این نمایش ۴۵۳ بار بهروی صحنه رفت و ۴ نامزدی جایزه تونی را نیز بهارمغان آورد.
وودی در سال ۱۹۸۱ نمایشنامۀ The Floating Light Bulb را نوشت. فرانک ریچ، منتقد نیویورکتایمز، این نمایش را با کارهای تنسی ویلیامز مقایسه کرده است. در سال ۲۰۱۴ بود که وودی آلن تئاتر موزیکال Bullets Over Broadway را بهروی صحنه برد که یک نامزدی تونی هم برای او بههمراه داشت.
فیلم
اولین فیلم وودی آلن ?What’s New Pussycat بود که در سال ۱۹۶۵ اکران شد. عالیجناب از نتیجۀ نهایی این فیلم راضی نبود؛ برای همین هم تصیم گرفت که از آن پس خودش کارگردانی فیلمهایش را برعهده بگیرد. اولین کارگردانی وودی آلن در فیلم What’s Up, Tiger Lily بود که در سال ۱۹۶۶ منتشر شد. در سال ۱۹۶۷ هم وودی در فیلم کازینو رویال در نقش جیمز باند ظاهر شد.
درباره تمام فیلمهای وودی آلن در یادداشتی جداگانه بهتفصیل نوشتهام. برای همین اینجا از تکرار و اطناب میپرهیزم. پس از مطالعه این پست، میتوانید سری به لینک بالا بزنید و با مجموعه کامل فیلمهای عالیجناب آشنا شوید. درباره تکتک فیلمها هم در پستهایی جداگانه نوشتهام و معرفیشان کردهام. این یادداشتها را میتوانید در بخش معرفی فیلم وبلاگ عقاید یک گرگ دنبال کنید.
موسیقی
علاقه عالیجناب به موسیقی جَز بر کسی پوشیده نیست و در فیلمهایش هم زیاد از این موسیقیها بهره میگیرد. او از کودکی نواختن کلارینت را با نام هنری وودی هرمان Woody Herman آغاز کرد. وودی و گروهش سالهای سال هر دوشنبه در هتل کارلایل منهتن اجرا داشتند.
اگر آرشیو فیلمهای وودی آلن را داشته باشید حتما با فیلم Wild Man Blues آشنایید. این فیلم مستند ماجرای تور سال ۱۹۹۶ وودی و گروهش را بهدور اروپا روایت میکند. کارگردانی این فیلم برعهده باربارا کوپل بوده، و اگر علاقهمندید با زوایایی از زندگی خصوصی وودی آلن آشنا شوید حتما بهتماشای این مستند بنشینید. در این مستند سون یی پروین هم حضور دارد. درباره رابطه آلن و پروین در ادامه و در بخش زندگی شخصیاش بیشتر خواهم نوشت.
در سال ۲۰۰۸ وودی و گروهش در فستیوال بینالمللی جَز در مونترال اجرا کردند و مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. وودی همچنین علاقه داشت که فیلمی درباره خاستگاه جَز نیواورلئان بسازد، ولی متاسفانه تا امروز ساخته نشده است. ولی اگر ساخته میشد، چه میشد! ترکیب جَز و عالیجناب و نیواورلئان در یک فیلم باید اتفاق فوقالعادهای باشد. این فیلم قرار بود به زندگی حرفهای لوئیس آرمسترانگ و سیدنی بکت بپردازد.
تئاترها
اینجا اشاره مختصری به عناوین تئاترهای وودی آلن میکنم. چرا مختصر؟ چون نتوانستهام ویدیویی از این تئاترها پیدا کنم و ببینم. همچنین در یادداشت معرفی کتابهای وودی آلن هم بهتفصیل درباره نمایشنامههایشان خواهم نوشت.
From A to Z 1960
نویسنده
Don’t Drink the Water 1966
نویسنده
Play It Again Sam 1969
نویسنده و بازیگر
God 1975
نویسنده
Death 1975
نویسنده
The Floating Light Bulb 1981
نویسنده
Death Defying Acts: Centeral Park West 1995
نویسنده
Old Saybrook 2003
نویسنده و کارگردان
Riverside Drive 2003
نویسنده و کارگردان
A SecondHand Memory 2004
نویسنده و کارگردان
Gianni Schicchi 2008
نویسنده و کارگردان. این تئاتر در سال ۲۰۱۵ در مادرید و در سال ۲۰۱۹ در ایتالیا توسط وودی آلن کارگردانی شد.
Honeymoon Motel 2011
نویسنده
Bullets Over Broadway 2014
نویسنده
نویسندگی
بهزودی یادداشت مفصلی درباره معرفی کتابهای وودی آلن خواهم نوشت که میتوانید آن را از راه لینک ابتدای جمله بخوانید. برای همین هم اینجا وارد این قسمت از زندگی عالیجناب نمیشوم تا این یادداشت طولانیتر از این نشود.
دیسکوگرافی
آنچه در ادامه خواهم نوشت آلبومهای صوتی آلن است که طی سالهای فعالیت هنریاش منتشر شدهاند. پیدا کردن این آلبومها در ایران تقریبا غیرممکن است؛ اگر شما راهی برای دانلود این آلبومها پیدا کردهاید لطفا با من هم در میان بگذارید.
Woody Allen 1964
Woody Allen Vol.2 1965
The Third Woody Allen Album 1968
The NightClub Years 1964-1967 [1972]
Standup Comic 1978
Wild Man Blues 1998
وودی آلن و تاثیرگذاریها و تاثیرپذیریهای او
عالیجناب وودی آلن از میان کمدینها از باب هوب، گروچو مارکس، مورت سهل، چارلی چاپلین، و دبلیو. اس. فیلدز بیشترین تاثیر را پذیرفته است. او در نمایشنامهنویسی از جورج اس. کافمن، و در فیلمسازی از اینگمار برگمان تاثیر گرفته است.
این کمدینها نیز خود اعلام کردهاند که در فعالیت هنریشان از آلن تاثیر گرفتهاند: لوئیس سی. کی.، جان استوارت، کریس راک، استیو مارتین، عزیز انصاری، ست مکفارلن، ست میرز. لوئیس سی. کی. در مصاحبه سال ۲۰۱۲ خود با MSNBC میگوید که وودی آلن تاثیر پررنگی در دوره کودکی او، و حرفهاش بهعنوان یک کمدین داشته است. کریس راک نیز در سال ۲۰۱۴ در مصاحبهای با رولینگ استون، وودی را الگوی خودش معرفی کرده است. در سال ۲۰۱۵ ست مک فارلن در مصاحبه با بالتیمور سان از نقش پررنگ فیلم روزهای رادیو در جریان زندگی حرفهایاش گفته است. ست میرز نیز در سال ۲۰۱۴ طی مصاحبهای با مجله شیکاگو گفته است که آلبوم استندآپ کمدی وودی آلن را در کودکی همراه با خانوادهاش شنیده و از آن تاثیر پذیرفته است.
فیلمسازان بسیاری هم خود را تاثیرپذیرفته از وودی میدانند. وس اندرسون، گرتا گرویگ، نورا افرون، ویت استیلمن، مایک مایلز، چارلی کافمن و… از این دستاند. کوئنتین تارانتینو در مصاحبه سال ۲۰۱۵ خود با Vulture وودی آلن را یکی از بزرگترین نویسندگان سینما معرفی کرده است. مارتین اسکورسیزی نیز در مستند Woody Allen: A Documentary میگوید: «حساسیت وودی روی شهر نیویورک یکی از دلایلی است که من کار او را دوست دارم، ولی با اینحال آنها برای من بسیار غریباند.»
اصغر فرهادی در سال ۲۰۱۲ و در جریان انتخاب ۱۰ فیلم برتر از نظر خودش برای مجله Sight & Sound متعلق به انستیتو فیلم بریتانیا (BFI) فیلم «پول را بگیر و فرار کن» آلن را یکی از ۱۰ فیلم برتر سینما دانسته است.
در همین نظرسنجی، خود عالیجناب هم شرکت کرده و این ۱۰ فیلم را برگزیده است:
The 400 Blows [France; 1959]
81/2 [Italy; 1963]
Amarcord [Italy; 1972]
The Bicycle Thieves [Italy; 1948]
Citizan Kane [USA; 1941]
The Discreet Charm of The Bourgeoisie [France; 1972]
Grand Illusion [France; 1937]
Paths of Glory [USA; 1957]
Rashomon [Japan; 1950]
The Serventh Seal [Sweden; 1957]
خب این هم از فیلمهای محبوب وودی آلن؛ یک نکته دیگر را هم اینجا اشاره میکنم و بعد میرویم سراغ بخش پرحاشیۀ زندگی شخصی عالیجناب. در سال ۱۹۹۰ وودی و مارتین اسکورسیزی سازمان The Film Foundation را راهاندازی کردند تا نسخههای قدیمی فیلمها را بازیابی کنند.
نکتههای مهم و حواشی زندگی شخصی وودی آلن
رسیدیم به بخش جذاب و پرحاشیۀ زندگینامه وودی آلن و ابتدای مطلب را با ازدواجهای عالیجناب شروع میکنیم. وودی ۳ بار ازدواج کرده است: هارلن روزن، لوئیس لیسر، و سونیی پِرِوین ۳ همسر وودی آلن بودهاند. او یک رابطه ۱۲ ساله هم با میا فارو [Mia Farrow] داشته است. وودی رابطهای هم با استیسی نلکین [Stacey Nelkin] داشته است. در کنار اینها، یکی از مهمترین روابط آلن، رابطه او با دایان کیتون بود که یکسال بهطول انجامید. بعد از پایان این رابطه، آنها همچنان دوست باقی ماندهاند. در ادامه بهصورت جزئیتر به تکتک این ازدواجها و روابط و اتفاقات مهم آنها خواهم پرداخت.
وقتی آلن ۲۰ ساله بود با دختر ۱۷ سالهای بهنام هارلن روزن [Harlene Rosen] ازدواج کرد. این ازدواج از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۹ بهطول انجامید. یادم هست که وودی در یکی از مصاحبههایش با اشاره به ازدواج اول خود گفت که آن دو رابطه خوبی با هم داشتهاند، ولی برای داشتن رابطه تا ابد خیلی جوان بودهاند! اتفاق مهم این ازدواج شکایت ۱ میلیون دلاری هارلن از وودی بهجرم گفتن جوکی درباره او بعد از طلاقشان بوده است. جستجوی من برای یافتن این جوک بینتیجه ماند؛ اگر شما خبری در این رابطه دارید لطفا در دیدگاهها بنویسید.
دومین ازدواج وودی آلن با لوئیس لیسر [Louise Lasser] بود. این ازداوج از ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۰ پابرجا بود. لوئیس لیسر در ۳ فیلم وودی هم ایفای نقش کرده بود: پول را بگیر و فرار کن، موزها، و هر چیزی که درباره… (همان فیلم بیتربیتی!). او یک نقش کوتاه هم در فیلم خاطرات استارداست داشته است.
روزنامه لسآنجلستایمز مدعی شده بود که فیلم منهتن براساس رابطه عاشقانه وودی و استیسی نلکین ساخته شده است.
در سال ۲۰۱۸ هالیوود ریپورتر مصاحبه کرده بود با Babi Christina Engelhardt و او مدعی شده بود که از سال ۱۹۷۶ بهمدت ۸ سال با وودی آلن رابطه داشته است.
آشنایی وودی آلن و میا فارو در سال ۱۹۷۹ رخ داد و سپس در ۱۹۸۰ آنها وارد رابطه عاطفی شدند. وودی و میا از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۲ سیزده فیلم مشترک با هم داشتهاند. آنها در آپارتمانهای جداگانه در منهتن زندگی میکردند و هیچگاه با هم همخانه نبودهاند. میا فارو پیش از آشنایی با آلن ۷ بچه داشت: ۳ پسر بیولوژیکی از ازدواجش با آندره پروین، ۳ دختر بهحضانتگرفتهشده (۲ دختر ویتنامی و ۱ دختر کرهای)، و یک پسر بهحضانتگرفتهشده کرهای بهنام Moses Farrow. دختر کرهای نیز همان سونیی معروف است که در ادامه مفصلتر دربارهاش خواهم نوشت.
در سال ۱۹۸۴ بارداری ناموفق فارو و وودی اتفاق افتاد. تا اینکه در سال ۱۹۸۵ فارو حضانت دختر دیگری بهنام Dylan Farrow را پذیرفت. وودی در این حضانت نقشی نداشت، ولی ناخواسته نقش پدرخواندگی بر گردن او نهاده شد. از همینجا بود که دردسرها آغاز شد. بالاخره در ۱۹ دسامبر ۱۹۸۷ پسر وودی آلن و میا فارو متولد شد. نام اصلی او در ابتدا Satchel بود که بعدها به Ronan Farrow تغییر یافت. بعد از تولد رونان بود که میا و وودی از هم فاصله گرفتند و رفتهرفته رابطهشان سردتر و دورتر شد، تا اینکه در نهایت تنها دوستان اجتماعی و حرفهای هم بودند؛ نه یک زوج.
حالا میرسیم به سوال «همسر فعلی وودی آلن کیست؟»
بالاتر نوشته بودم که همسر سوم وودی آلن، سونیی پروین [Soon-Yi Previn] است. درباره سونیی گفتم که او دخترخواندۀ میا فارو و آندره پروین است. سونیی در کودکی در سئول کرهجنوبی رها شده بود. سن دقیق او مشخص نیست؛ اما از روی استخوانشناسی در سال ۱۹۷۷ (تاریخ حضانت) سنش را ۵ الی ۷ سال تعیین کرده بودند.
وودی در سال ۱۹۹۲ در مصاحبهای با مجله تایم گفته است: «من پدر یا پدرخوانده سونیی نیستم. حتی با میا زندگی نمیکنم. در کلِ زندگیام حتی یک شب هم در آپارتمان میا نخوابیدهام… من بههیچوجه منالوجوه پدرخواندهای برای فرزندان حضانتی او نبودم.» دلیل این مصاحبه هم این بود که در ۱۷ آگوست ۱۹۹۲ آلن رسما اعلام کرد که عاشق سونیی پروین است. آنها در تاریخ ۲۳ دسامبر ۱۹۹۷ در ونیز ایتالیا ازدواج کردند. این بخش را نوشتم که بگویم شایعه ازدواج وودی آلن با دخترش از کجا ریشه گرفته است.
پس همسر فعلی عالیجناب سونیی است و آنها دو فرزند حضانتی (هر ۲ دختر) دارند: بکت [Bechet Dumain] و منزی [Manzie Tio]. وودی و پروین حالا بیش از دو دهه است که با هم زندگی مشترک و متعهدانه دارند.
پروین در سال ۱۹۹۲ مصاحبهای با نیوزویک انجام داده بود که محتوای آن در رفع حواشی وودی آلن بسیار مهم است. او میگوید (نقل بهمضمون): «من آن بچه ساده و معصومی نیستم که توسط پدرخوانده شیطانصفتش مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفته است!» او در ادامه میگوید که دلِ خوشی از مادرش (میا فارو) ندارد و رابطۀ آنها با هم آزاردهنده بوده است. پروین اتهام دیلان فارو (آزار جنسی توسط وودی آلن) را رد کرده، قاطعانه میگوید میا فارو خودش دیلان را تحت فشار گذاشته تا از جنبش Me Too برای تحت فشار گذاشتن مجدد وودی سوءاستفاده کند.
ماجرای اتهامات وودی آلن مبنی بر آزار جنسی دیلان چه بود؟ این ماجرا مشخصا داستانی تخیلی ساختۀ ذهن دیلان فارو بود که از سوی میا فارو پشتیبانی میشد. هم پزشکی قانونی و هم دادگاه وودی را در این پرونده بیگناه دانستهاند. این پرونده پس از ۱۴ ماه بررسی بالاخره در اکتبر ۱۹۹۳ بسته میشود. بعدها وقتی وودی در سال ۲۰۱۴ برنده جایزه Cecil B. DeMille گلدن گلوب برای یک عمر فعالیت هنری شد، دوباره میا و پسرش رونان در توییتر شروع به داستانپردازی و نفرتپراکنی نسبت به عالیجناب کردند. در سال ۲۰۱۸ موزز فارو در وبلاگ شخصیاش ضمن دفاع از وودی آلن نوشت که آن روز در خانه حضور داشته و تمام مدت حواسش به وودی و دیلان بوده است.
دیگر بیش از این به این ماجرا نمیپردازم؛ چراکه مشخص است این نفرت و تهمتها از کجا ریشه گرفته است. در ادامه به آخرین بخش از یادداشت معرفی وودی آلن میرسیم و قرار است درباره جوایز او صحبت کنیم.
جوایز وودی آلن
در پرونده جوایز Woody Allen چهار اسکار، ۱۰ بفتا، و ۲ گلدن گلوب دیده میشود. حالا در ادامه دقیقتر به نامزدیها و جوایز آلن خواهم پرداخت. تا اینجا همراه من و وبلاگ و این نوشته بودید؛ لطفا بخش نهایی را هم همراهی کنید و در صورت رضایت در بخش دیدگاهها نظراتتان را بیان کنید.
اسکار
اسکار وودی آلن ماجراهای جذابی را بههمراه داشته که حتما از آنها خبر دارید. در ابتدای این یادداشت هم کمی به حواشی اسکار وودی اشاره کردم. حالا برویم سراغ نامزدیهای وودی در اسکار و جوایز او.
اسکار بهترین کارگردانی
۱۹۷۷ – فیلم آنی هال – برنده
۱۹۷۸ – فیلم Interiors – نامزد
۱۹۸۴ – فیلم برادوی دنی رُز – نامزد
۱۹۸۶ – فیلم هانا و خواهرانش – نامزد
۱۹۸۹ – فیلم جنایت و جنحه – نامزد
۱۹۹۴ – فیلم Bullets Over Broadway – نامزد
۲۰۱۱ – فیلم نیمهشب در پاریس – نامزد
اسکار فیلمنامۀ اورجینال
۱۹۷۷ – فیلم Annie Hall – برنده (مشترک با مارشال بریکمن)
۱۹۸۶ – فیلم Hannah and Her Sisters – برنده
۲۰۱۱ – فیلم Midnight in Paris – برنده
نامزدیهای وودی برای اسکار فیلمنامه اورجینال هم برای این فیلمها بوده است:
فیلم صحنههای داخلی – فیلم منهتن – فیلم برادوی دنی رز – فیلم رز ارغوانی قاهره – فیلم روزهای رادیو – فیلم جنایت و جنحه – فیلم آلیس – فیلم شوهران و همسران – فیلم گلولهها بر فراز برادوی – فیلم آفرودیت توانا – فیلم هری ساختارشکن – فیلم امتیار نهایی – فیلم جاسمین غمگین.
اسکار بهترین بازیگر
وودی آلن تنها یکبار در سال ۱۹۷۷ برای فیلم آنی هال نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شده؛ اما هیچگاه این جایزه را بهدست نیاورده است.
تونی
تئاتر گلولهها بر فراز برادوی در سال ۲۰۱۴ در رشتۀ Best Book of A Musical نامزد جایزه تونی شده بود، اما در کسب آن ناکام ماند. این تنها حضور وودی آلن در Tony Awards است.
گرمی
وودی در سال ۲۰۱۲ برای فیلم نیمهشب در پاریس در شاخۀ Best Compilation SoundTrack For Visual Media برنده جایزه گرمی شد. او دو بار دیگر هم نامزدی در Grammy Awards را تجربه کرده است. یکبار در سال ۱۹۶۴ برای آلبوم صوتی Woody Allen در رشتۀ بهترین آلبوم کمدی، و بار دیگر در سال ۲۰۱۰ برای The Woody Allen Collection در شاخۀ Best Spoken Word Album.
بفتا
وقتی به پرونده آلن در British Academy Film Awards نگاه میکنیم، آن را بسیار پُربارتر از دیگر جشنوارهها میبینیم. وودی آلن در کل ۲۴ بار نامزد این جایزه شده و ۱۰ بار هم برنده آن بوده است. البته سال ۱۹۷۸ فیلم آنی هال هم در رشتۀ بهترین فیلم برنده بفتا شد؛ ولی آن سال جایزه بهترین فیلم تنها به تهیهکنندگان میرسید و وودی در نقش کارگردان آنی هال آن جایزه را دریافت نکرد.
وودی با فیلمهای منهتن و رز ارغوانی قاهره ۲ بار برنده جایزه بهترین فیلم بفتا شده است. او همچنین ۲ بار هم با فیلمهای آنی هال و هانا و خواهرانش بهترین کارگردان سال بفتا انتخاب شده است. آلن در رشتۀ بهترین فیلمنامه هم ۲ بار برای آنی هال و منهتن برنده جایزه شده است. او در رشتۀ بهترین فیلمنامۀ اورجینال بفتا نیز با فیلمهای برادوی دنی رز، رز ارغوانی قاهره، هانا و خواهرانش، و شوهران و همسران برنده بوده است.
از ۱۴ نامزدی دیگر وودی در جایزه بفتا، ۳ بار برای بهترین بازیگر مرد در فیلمهای آنی هال، منهتن، و هانا و خواهرانش بوده، که او هیچگاه برنده این جایزه نشده است. در سال ۱۹۹۷ نیز جایزه افتخاری BAFTA Fellowship به وودی آلن رسید.
گلدن گلوب
وودی آلن ۵ بار نامزد بهترین کارگردانی گلدن گلوب شده، اما هرگز این جایزه را کسب نکرده است. او در رشتۀ بهترین فیلمنامه نیز ۶ نامزدی داشته، که ۲ بار برای فیلمهای رز ارغوانی قاهره و نیمهشب در پاریس برنده گلدن گلوب شده است. وی دو بار هم در رشته بهترین بازیگر مرد نامزد شده، اما توفیق نیافته است. در سال ۲۰۱۴ جایزه افتخاری Cecil B. DeMille گلدن گلوب به وودی رسید؛ و بالاتر نوشتم که کسب این عنوان توسط وودی چهقدر برای میا فارو سنگین بود که دوباره پرونده مختومه آزار جنسی او را بر سر زبانها انداخت.
دیگر جوایز
وودی آلن ۲ بار در جشنواره Directors Guild of America جایزه دریافت کرده است؛ یکبار در سال ۱۹۷۷ برای فیلم آنی هال، و یکبار هم در سال ۱۹۹۶ جایزه افتخاری یک عمر فعالیت هنری.
وودی در جشنواره Writers Guild of America سیزده بار نامزد دریافت جایزه بهترین فیلمنامۀ اورجینال شده است. در این میان، او ۵ بار برای فیلمهای آنی هال، برادوی دنی رُز، هانا و خواهرانش، جنایت و جنحه، و نیمهشب در پاریس برنده این جایزه شده است. او در سال ۱۹۸۷ نیز جایزه افتخاری Laurel Awards را از این جشنواره کسب کرد.
آلن در سال ۱۹۷۵ با فیلم عشق و مرگ برنده جایزه خرس نقرهای جشنواره فیلم برلین شد. او برای جایزه خرس طلایی هم نامزد شده بود، اما آن را بهدست نیاورد.
در سال ۱۹۸۶ وودی با فیلم هانا و خواهرانش برنده جایزه خندهدارترین بازیگر مرد نقش اصلی از جشنواره American Comedy Awards شد.
به پایان رسیدیم
درباره جوایز وودی هم نوشتم و دیگر فکر نمیکنم چیزی از قلم افتاده باشد. این مطلب بسیار طولانی بود و با اینکه چندینبار بازخوانی و بازنویسیاش کردهام، اما ممکن است اشتباه تایپی در آن وجود داشته باشد. لطفا اگر اشتباهی در این مطلب دیدید، اطلاع بدهید که ویرایشش کنم. امیدوارم از خواندن یادداشت معرفی عالیجناب وودی آلن لذت برده باشید و نظراتتان و پیشنهاداتتان را با من بهاشتراک بگذارید.
خلاصه عرض کنم که این یادداشت مادر ۲ فرزند است! یکی یادداشت معرفی تمام فیلمهای وودی آلن و دیگری معرفی تمام کتابهای او. لینک دسترسی به این صفحات را بالاتر در میان متن آوردهام. اگر علاقهمند به آشنایی دقیقتر با فیلمهای عالیجناب بودید، میتوانید به صفحۀ معرفی فیلم وبلاگ عقاید یک گرگ مراجعه کرده و با فیلم محبوبتان بیشتر آشنا شوید.