یکی از آثار ارزشمند معاصر در شناخت شعر فارسی، کتاب سیر رباعی دکتر سیروس شمیساست. این کتاب به‌صورت تخصصی به قالب شعری رباعی می‌پردازد و ضمیمه‌ای نیز در باب شعر فهلوی یا فهلویات دارد.
این کتاب نخستین‌بار توسط نشر فردوس در سال 1362 منتشر شد و در سال 1374 به چاپ دوم رسید. نسخه‌ای که این‌جا دانلود خواهید کرد همین چاپ دوم با تجدیدنظر سال 1374 است. آخرین نسخه از کتاب را نیز نشر علم در سال 1389 (چاپ سوم) منتشر کرده، ولی متاسفانه در بازار ناموجود است.
فهرست کتاب
فصل اول: کلیات و تعاریف
- رباعی در لغت
- اسم‌های دیگر رباعی
- رباعی در اصطلاح
- تحقیق در شکل اصلی رباعی به‌لحاظ قافیه
فصل دوم: منشاء رباعی
- اختراع رباعی
- شعر ترکی در میان ایرانیان
- شعر لحظه‌ها و نگاه‌ها
- اسجاع صوفیان
فصل سوم: رباعی در عربی
فصل چهارم: اجمالی در سیر رباعی در شعر فارسی
- کلیات
- رباعی و صوفیه
- رباعی و علم
فصل پنجم: شاعران رباعی‌گو
- قرن چهارم
- صانع بلخی
- شهید بلخی
- رودکی سمرقندی
- ابوالموید بلخی
- ابوشکور بلخی
- دقیقی
- طاهر چغانی
- کسایی مروزی
- قرن پنجم
- غضایری رازی
- فرخی
- عنصری
- مسعودی غزنوی
- عسجدی
- منوچهری
- عطاردی
- ابوحنیفه
- قطران
- ازرقی هروی
- باخزری
- ناصرخسرو
- ابوالفرج رونی
- قرن ششم
- مسعود سعد سلمان
- امیرمعزی
- سنایی
- مهستی گنجوی
- رشید وطواط
- اثیرالدین اخسیکتی
- خاقانی
- قرن هفتم
- عطار
- کمال‌الدین اسماعیل
- مولوی
- قرن هشتم
- قرن نهم
- قرن دهم
- قرن یازدهم
- قرن دوازدهم و سیزدهم
- قرن چهاردهم
فصل ششم: صوفیان رباعی‌گو
- قرن چهارم
- قرن پنجم
- ابوالحسن خرقانی
- ابوسعید ابوالخیر
- خواجه عبدالله انصاری
- محمد غزالی
- قرن ششم
- احمد غزالی
- عین‌القضاه همدانی
- شیخ احمد جام
- ابوالفضل رشیدالدین میبدی
- شاه سنجان خوافی
- شیخ روزبهان شیرازی
- مجدالدین بغدادی
- قرن هفتم
- نجم‌الدین کبری
- شیح اوحدالدین کرمانی
- نجم‌الدین رازی
- سیف‌الدین باخزری
- قرن هشتم
فصل هفتم: عالمان رباعی‌گو
- قرن چهارم
- قرن پنجم
- ابوعلی‌سینا
- خواجه نظام‌الملک
- قرن ششم
- خیان
- باباافضل کاشانی
- سهروردی
- قرن هفتم
- امام فخر رازی
- خواجه نصیر طوسی
- شیخ بهایی
- فرد اجلی در رباعی
فصل هشتم: رباعیات مشاع یا سرگردان
فصل نهم: رباعی و بدیهه‌گویی
فصل دهم: رباعیات و موسیقی
فصل یازدهم: ساخت رباعی
فصل دوازدهم: انواع رباعی از نظر شکل
- رباعیات سه‌بیتی
- رباعی مستزاد
- رباعیات پیوسته
- رباعیات موقوف‌المعانی
فصل سیزدهم: انواع رباعی از نظر معنی
فصل چهاردهم: شرح رباعیات
فصل پانزدهم: عروض رباعی
- مقدمه
- مخترع وزن رباعی
- امان حسن قطان واضع دو شجرۀ اخرب و اخرم
- شمس قیس ناقل آرای قطان
- بیست‌وچهار وزن یا بیشتر؟
- بیست‌هزاروهفت‌صدوسی‌وشش نوع رباعی
- نظر خواجه نصیر در باب رباعی
- از شمس قیس تا روکرت
- عروض علمی و وزن رباعی
- اوزان یا وزن رباعی؟
- لاحول و لا قوه الا بالله
- نظر روکرت
- نظر بلکمان
- نظر مسعود فرزاد
- نظر خانلری
- نظر ابوالحسن نجفی
- دو مسیر
- نتیجه و وزن اصلی رباعی
- ارزش وزن رباعی
- وزن رباعی در قوالب دیگر شعری
- قطعات شبیه به رباعی
فصل شانزدهم: رباعی و بدیع
فصل هفدهم: مجموعه‌های رباعی و فهلوی
فصل هجدهم: رباعی به‌عنوان نامه
فصل نوزدهم: چند عنوان متفرقه
- رباعی و مرگشعر
- رباعی و مرثیه
- لوحۀ گور
- رباعی و هنر
- جنبۀ قدسی رباعی
ضمیمه کتاب سیر رباعی: در باب فهلوی
- مقدمه
فصل اول: فهلوی‌گویان
- بندار رازی
- باباطاهر
- پور فریدون
- شمس پُس ناصر
- شرفشاه
- محمد مغربی تبریزی
- ملا سحری طهرانی
- صوفی مازندرانی
- نجمای شیرازی
- حسینا
- اسکندرخان بابادای
- فائز دشتستانی
- باقر لارستانی
- چند دوبیتی‌سرای دیگر
- نیمایوشیج
- عشق و پری
فصل دوم: اهمیت فهلوی
فصل سوم: عروض فهلوی
- مقدمه
- هزج مسدس محذوف
- اوزان فهلوی
- نظر شمس قیس
- علاقۀ شمس قیس به فهلوی
- سود و زیان اقوال شمس قیس
- لجاجت شمس قیس در اثبات عقیدۀ خود
- غفلت شمس قیس و کافۀ فضلا و عامۀ شعرای فارس و عراق
- حقیقت مطلب
- شک در تقطیع شمس قیس
- نظر دکتر خانلری
- مساله اعتبار مصوت‌ها
- نتیجه
- نمونه‌های اوزان فهلوی در دیوان باباطاهر
- نظر استاد همایی
- بحر هزج
- ترانه‌های غیرعروضی
- وزن ترانه در غیر ترانه
- حذف حروف در فهلوی
فصل چهارم: چند عنوان متفرقه
- اشکال مختلف ترانه
- قافیۀ ترانه
- ساخت ترانه
- ترانه و موسیقی
دانلود رایگان کتاب سیر رباعی
عنوان کامل: سیر رباعی در شعر فارسی (با ضمیمه‌یی در باب فهلوی)
نویسنده: دکتر سیروس شمیسا
ناشر (نسخه دانلودی): انتشارات فردوس
نوبت انتشار: چاپ دوم با تجدیدنظر سال 1374 خورشیدی
موضوع: شعر فارسی – شعر رباعی
تعداد صفحات: 394 صفحه
حجم فایل PDF کتاب: حدود 5 مگابایت
برای دانلود رایگان کتاب سیر رباعی سیروس شمیسا روی لینک کلیک کنید. اگر هر زمان که چاپ تازه‌ای از این کتاب منتشر شود، لینک دانلود را حذف خواهم کرد.