حتی اگر به مباحث زبان‌شناسی علاقه ندارید، باز هم توصیه می‌کنم اگر زمان آزاد دارید حتماً کتاب مقدمات زبان‌شناسی رابرت لارنس ترسک را مطالعه کنید. این کتاب به‌گفتۀ یادداشت پشت جلد آن، یک «کتاب درسی نیست؛ نه جامعیت کتاب درسی را دارد و نه تمرین‌های متداول در این کتاب‌ها را. فقط تلاش می‌کند شما را دربارۀ زبان بشری، یکی از مهم‌ترین و جالب‌ترین موضوعاتی که در طول زندگی با آن روبه‌رو می‌شوید، به فکر وادارد. هیچ‌چیز برای ما مهم‌تر از زبان نیست و امیدوارم این کتاب کم‌حجم شما را متقاعد کند که چیزی جالب‌تر، ارزشمندتر، و شوق‌انگیزتر از مطالعۀ زبان وجود ندارد.»
در ادامۀ این یادداشت می‌خوانیم: «با خواندن این کتاب نکاتی دربارۀ گونه‌هایی از زبان که در استرالیا زبان‌های مادرزن نامیده می‌شوند، نظام‌های حیرت‌انگیز جنس دستوری در زبان‌های ناواهویی، سواهیلی، و دایربالی، تصمیمات عجیبی که نروژی‌ها برای زبانشان گرفته‌اند و این‌که حرف زدن لوله‌کش‌ها با حقوق‌دان‌ها متفاوت است و… خواهید آموخت.»
برویم فهرست کامل این کتاب را با هم مرور کنیم.
فهرست کتاب مقدمات زبان‌شناسی
این کتاب از 9 فصل اصلی تشکیل شده است. در ادامه عناوین این فصول را به‌همراه جزئیات‌شان می‌نویسم.
فصل 1. بی‌همانندی زبان انسان
- دوگانگی طرح‌بندی
- جابه‌جایی و بی‌انتهایی
- انگیزه-آزادی
- اختیاری بودن
- مجرای گفتار
- زبان بدون گفتار: زبان اشاره
- استفاده شامپانزه‌ها از زبان اشاره
- منابعی برای مطالعۀ بیشتر
این‌جا اشاره کنم که بخش منابعی برای مطالعۀ بیشتر در انتهای فصل‌ها فوق‌العاده است و می‌توانید مقالات و کتاب‌های بسیار خوبی در این بخش‌ها پیدا کنید.
فصل 2. رکن دستور در زبان
- نگاه اول به دستور زبان انگلیسی
- یک قاعدۀ دستور زبان انگلیسی
- یک قاعدۀ دیگر
- مقوله‌های دستوری
- مقولۀ شمار
- جنس دستوری
- منابعی برای مطالعۀ بیشتر
فصل 3. زبان و معنا
- دشواری تعریف واژه‌ها
- معانی واژه‌ها و ساختار واژگان
- معنا و دستور
- معنا و جهان
- منابعی برای مطالعۀ بیشتر (تمام فصل‌ها این بخش را دارند؛ پس در فصل‌های بعدی نمی‌نویسم.)
فصل 4. گوناگونی در زبان
- گوناگونی جغرافیایی
- انواع دیگر گوناگونی
- مطالعۀ گوناگونی‌ها
- زبان و هویت
- زبان، جنسیت، و جنس دستوری
- زندگی با دو زبان
فصل 5. تغییر زبان
- زبان انگلیسی در هزار سال پیش
- چه واژه خوبی دارید! اشکالی دارد ما هم از آن استفاده کنیم؟
- بیشتر Hهای زبان انگلیسی از بین می‌روند
- زبان انگلیسی از کجا آمده است؟
فصل 6. زبان در کاربرد
- گفت‌وگو
- زبان و بافت
- راه‌های غیرمستقیم گفت‌وگو
- نوشتار
- آن‌چه را که می‌خواهید به‌دست می‌آورید
فصل 7. زبان، ذهن و مغز
- مغزهای آسیب‌دیده، گفتارهای نابهنجار
- چپ در مقابل راست
- مغز دونیم‌شده
- زبان‌ها، چیزهای مضحک
- اسم من چه رنگی است؟
فصل 8. کودک و زبان
- مشاهدات ما
- یک نگاه دقیق‌تر
- چرا این مسئله اتفاق می‌افتد؟
- در جستجوی زبان
- آیا زبان‌آموزی سن توقف دارد؟
- آیا زبان ارثی است؟
فصل 9. نگرش‌های مختلف به زبان
- آیا زبان می‌تواند غیراخلاقی باشد؟
- چه اتفاقی برای زبان ما می‌افتد؟
- سره‌گرایی
- درست صحبت کردن
- زبان و هویت: یادآوری
اطلاعات کتاب
عنوان اصلی: Language: The Basics [1999]
نویسنده: رابرت لارنس ترسک (Robert Lawrence Trask)
مترجم: فریار اخلاقی
ناشر: نشر نی
نوبت انتشار: چاپ اول 1380
موضوع: کتاب‌های زبان‌شناسی
تعداد صفحات: 232 صفحه
قیمت: 2000 تومان
متاسفانه این کتاب پس از چاپ نخست، دیگر تجدید چاپ نمی‌شود، و باز هم متاسفانه، اگر هم منتشر شود، قیمتش 2000 تومان نخواهد بود! شاید بتوانید لینک کتاب مقدمات زبان‌شناسی رابرت لارنس ترسک را پیدا کنید. اگر هم نتوانستید، بازار کتاب‌های دست دوم را بگردید. خلاصه این‌که من از مطالعۀ این کتاب لذت بردم، و امیدوارم شما هم چنین حسی را تجربه کنید. برای آشنایی با دیگر کتاب‌های خوب، بخش معرفی کتاب را نگاه کنید.