مختارنامه مجموعه‌ای است از رباعیات عطار نیشابوری که خود شاعر آن را مدون، و در یک مجلد و 50 باب آماده کرده است. حجم بالای رباعیات عطار باعث شده که او برخلاف دیگر شاعران که رباعی‌هایشان را در انتهای دواوین خویش می‌آوردند، کتاب مجزایی را به این مهم اختصاص بدهد. مختارنامه از کتاب‌های موثق عطار است و به‌یقین توسط همان فریدالدین عطار نیشابوری شهیر سروده شده است.
دکتر شفیعی کدکنی معتقدند که این کتاب می‌تواند برای خیام‌شناسان نیز مفید باشد؛ چراکه بسیاری از رباعی‌های موثق‌الصدور عطار بعدها به خیام منتسب شده است و از کتاب مختارنامه عطار می‌توان تعدادی از این رباعیات را شناسایی کرد.
استاد شفیعی در مقدمه خود، درباره قالب رباعی می‌نویسند: «رباعی یکی از ناب‌ترین قوالب شعر فارسی است و یکی از اصیل‌ترین و کهن‌ترین انواع آن. بعضی از استادان معاصر حدس زده‌اند که رباعی از راه چین از ترکستان، به خراسان آمده باشد. هرچه باشد، با اطمینان خاطر می‌توان گفت که رباعی از زبان عربی گرفته نشده و در زبان عربی، رواج هم نیافته و از توفیق برخوردار نبوده است. آنچه به تقلید شعر فارسی، در آن زبان سروده شده است، غیرطبیعی است و گویی با موسیقی زبان عرب هماهنگی ندارد.»
در کتاب مختارنامه می‌خوانیم…
مقدمه دکتر شفیعی بر این کتاب فوق‌العاده است و در آن بخش‌های زیر آمده است:
- معرفی مختارنامه
- مقام عطار
- زندگی‌نامه عطار
- در باب آثار عطار
- روش کار مصحح
پس از این مقدمه، بدنۀ اصلی کتاب شروع می‌شود. باقی بخش‌های کتاب را هم به‌ترتیب می‌نویسم:
- مختارنامه (مجموعه رباعیات)
- افزوده‌ها
- موارد تغییر نسخۀ اساس
- اهمّ اختلاف «سَل» با اساس
- 116 رباعی که در سل نیست
- جای بعضی رباعی‌ها در نسخۀ سَل
- اهمّ اختلافات نسخۀ 832 با اساس
- چند یادداشت
- فرهنگ لغات و تعبیرات
- فرهنگ امثال
- فهرست الفبایی رباعیات (براساس قافیه و ردیف)
اطلاعات کتاب
عنوان: مختارنامه: مجموعه رباعیات عطار نیشابوری
اثر: فریدالدین عطار نیشابوری
مقدمه، تصحیح و تعلیقات: دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی
ناشر: نشر سخن
نوبت انتشار: چاپ هشتم 1399
مجموعه: آثار عطار – 5
تعداد صفحات: 530 صفحه
موضوع: رباعیات فارسی – اشعار عطار نیشابوری – شعر فارسی
قیمت: 110.000 تومان
کتاب مختارنامه پنجمین اثر از آثار عطار نیشابوری است که توسط استاد شفیعی تصحیح، و به‌همت نشر سخن منتشر شده است. لازم به ذکر نیست که هر زمان خواستید یکی از آثار عطار را خوب بخوانید و یاد بگیرید، حتماً سراغ تصحیح‌های دکتر شفیعی کدکنی بروید. این اثر هم از این توضیح مستثنا نیست و به‌نظر من بهترین نسخه برای مطالعه کتاب مختارنامه همین نسخه‌ای است که برایتان معرفی کردم. برای آشنایی با دیگر کتاب‌های ارزشمند و مهم زبان و ادبیات فارسی وارد بخش معرفی کتاب وبلاگ شوید.