یکی از کتابهایی که علاقهمندان به مثنوی معنوی مولوی و فعالان حوزه مولاناپژوهی حتماً باید در کتابخانۀ خود داشته باشند کتاب شاخه مرجان معصومه شعبانی است. خانم شعبانی پژوهش ارزشمندی انجام داده، جایگاه نمادین حیوانات را در مثنوی استخراج کردهاند. معرفی اجمالی این کتاب همان چندجملهای بود که در ابتدا نوشتم! اگر در این حوزه فعالید حتماً باید این کتاب را دم دست داشته باشید!
برای اینکه پیش از خرید کتاب بیشتر دربارۀ آن بدانید، در ادامه به فهرست آن اشاره میکنم و بعد اطلاعات تکمیلی را در انتها مینویسم.
فهرست کتاب شاخه مرجان
این کتاب پس از مقدمه و پیشگفتار و… از 2 فصل کلی تشکیل شده است. در فصل اول با واژههای اختصاصی، که تفکیکشده بر اساس نام حیوانات است، مواجهیم و در فصل دوم واژههای عمومی (که به حیوانات اشاره دارند) آمده است. در انتهای هر بخش (هر جانور) نویسنده جدولی از نمودها و برداشتهای عرفانی مولانا از آن جانور را آورده تا کار پژوهشگران و مراجعهکنندگان به کتاب را آسانتر کرده باشد.
فصل اول کتاب شاخه مرجان
در این فصل که به واژههای اختصاصی میپردازد، دربارۀ این جانوران و نمود رمزگونه آنها در شعر مولانا خواهیم خواند. این حیوانات بهترتیب الفبا اینها هستند:
آهو – ابابیل – اژدها – اسب – استر – اُشغُر – باز – بز – بط – بلبل – بوزینه – پروانه – پشه – پلنگ – تمساح – تیهو – جُعَل – جغد – چَغز – خارپشت – خر – خرس – خرگوش – خرمگس – خروس – خفاش – خوک – دیوچه – روباه – زاغ – زنبور – سار – سگ – سمندر – سوسمار – سیمرغ – شپش – شتر – شغال – شیر – صدف – صعوه – صَقر – طاووس – طوطی – عقاب – عنکبوت – غُراب – فاخته – فیل – قُچ – کبک – کبوتر – کرکس – کرگدن – کرم – کژدم – کفتار – کیک (کک) – گاو – گاو آبی – گاومیش – گربه – گرگ – گنجشک – گورخر – گوسفند – لکلک – مار – ماهی – مرجان – مگس – ملخ – مورچه – موش – موشخوار – موش کور – نسناس – نهنگ – هدهد – هما – یوز
فصل دوم
فصل دوم کتاب کوتاهتر است و به واژههای عمومی اختصاص دارد. این واژهها را برایتان مینویسم:
انعام
بهیمه
پرنده
جانور
چارپا
حیوان
دام و دد
رمه
ستور
طیر، طیور، طائر
فرخ
ماکیان
مرغ
وحوش
در یک نگاه
عنوان کامل: شاخه مرجان: رمزپردازی حیوانات در مثنوی معنوی
نویسنده: معصومه شعبانی
ناشر: ثالث
نوبت انتشار: چاپ اول 1386
تعداد صفحات: 600 صفحه
موضوع: حیوانات در ادبیات – کتابهای مرتبط با مثنوی معنوی
قیمت: نامردها قیمت کتاب را با ماژیک سیاه پوشاندهاند!
متاسفانه کتاب شاخه مرجان مدتهاست که تجدید چاپ نمیشود. من تلاش میکنم از انتشارات ثالث دلیلش را پیگیری کنم و امیدوارم که دوباره این کتاب ارزشمند را در ویترین کتابفروشیها و کتابفروشیهای آنلاین ببینیم. اگر میخواهید در زمینۀ جایگاه حیوانات در متون عرفانی و اندیشۀ مولانا مقاله یا پایاننامهای بنویسید، کتاب شاخۀ مرجان میتواند شروع خوبی باشد. چنانچه میخواهید با دیگر کتابهای مرتبط با رشتۀ ادبیات فارسی آشنا شوید به بخش معرفی کتاب وبلاگ مراجعه کنید.