استاد تقی پورنامداریان آثار ارزشمندی تالیف کردهاند که دههها راهگشا و همراه پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی بوده است. یکی از این آثار، کتاب رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی است. استاد در این کتاب به تحلیل داستانهای عرفانی-فلسفی ابن سینا و سهروردی پرداختهاند.
البته نباید این سوءتعبیر پیش بیاید که این کتاب فقط برای علاقهمندان به ادب عرفانی ارزشمند خواهد بود؛ چراکه بسیاری از پژوهشگران حوزههای حماسه و اسطوره نیز در آثار خویش به این کتاب ارزشمند استناد کردهاند. دلیل این امر هم فصلهای آغازین کتاب است که به تعریف رمز و سمبل و تمثیل میپردازد.
در ادامه فهرست کامل کتاب را مینویسم تا با محتوای آن آشناتر شوید.
فهرست کتاب
پس از اشاره، و مقدمه، بخشهای زیر را در این کتاب میخوانیم:
- رمز، سمبل
- نظریههایی درباره رمز و تعریف آن
- رمز و صور خیال و رابطۀ معنی با آنها
- زمینه و انگیزۀ رمزگرایی
- شیوۀ برخورد با موضوع یا متعلَّق معرفت و تاثیر آن در کیفیت بیان
- شعر و رمز
- رمز و قرآن و حدیث، تفسیر و تاویل
- مَثَل، تمثیل
- عدم واقعیت در تمثیل، اساطیر و داستان پیامبران و نمونههای تاویل آنها
- فرق تمثیل و داستان رمزی – رویا و واقعه – عالم مثال
- داستانهای رمزی و صور و مضامین آنها
- دیدار سالک با فرشتۀ راهنما: فروهر، دئنا، طباع تام، عقل فعال
- مسیر سفر روح
- رمزهای عالم کبیر
- نه پادشاهی و شهرهای آن
- رکوه یازدهتو
- تمثیل حکاک و صنعتش بر گوهر
- کوه قاف، یازده کوه، دوازده کارگاه، گوهر شبافروز، درخت طوبی
- نه کوه، مشرق، مغرب، ناکجاآباد، مغرب آسمانی
- رمزهای عالم صغیر
- اقلیم مردمان، فرشتگان زمینی، پریان
- سلامان، ابسال، زن سلامان، خواهرزن سلامان، لشکر ابسال، آشپز، خوانسالار
- ولایت دیگر، چهار بند مختلف، ده موکل، صحرا، چاه سیاه، اشارهای به عقل سرخ
- دو کارگاه، مزرعه، زره داوودی، چهار حلقه، تیغ بلارک
- ربع مسکون، جانب شمال، شهرستان، کوشک سهطبقه، حجرهها و ساکنان آن
- پنج دروازه بیشه شهرستان و ساکنان آن
- کارگاه عنکبوت، نوزده عوان، پنج پرنده آشکار، پنج پرنده نهان، دو روندۀ تیزِ پیداحرکت، هفت روندۀ آهسته
- پلکان شانزده پله، ریسمان دوشاخه، پلنگ، کفتار، سیصدوشصت بحر، دویستوچهلوهشت کوه، چهارکوه، دژ استوار، ده برج
- اشاره به چند داستان دیگر و رمزهای مربوط به عالم صغیر
- پرنده، رسالهالطیرها
- ضمیمه
- ابن سینا و داستانهای رمزی
- شهابالدین یحیی سهروردی
- مآخذ و یادداشتهای متن
اطلاعات کتاب رمز و داستانهای رمزی
عنوان کامل: رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی: تحلیلی از داستانهای عرفانی – فلسفی ابن سینا و سهروردی
نویسنده: تقی پورنامداریان
ناشر: علمی و فرهنگی
اولین انتشار: سال 1364
نوبت انتشار: چاپ نهم 1396
موضوع: سمبولیسم، داستانهای عرفانی، رمز
تعداد صفحات: 602 صفحه
قیمت: 32000 تومان
متاسفانه ناشر در تجدیدچاپ این کتاب بهآرامی عمل میکند و هنوز چاپ دهم کتاب رمز و داستانهای رمزی استاد پورنامداریان راهی بازار کتاب کشور نشده است. البته بهعلت چاپ زیاد، هنوز میتوان نسخههایی از آن را -چه بهصورت دست دوم، و چه دست اول- در بازار یافت. بههرحال، اگر میخواهید در ادبیات عرفانی ایران پژوهش کنید، یا رمز و نماد و سمبل و تمثیل را دقیقتر بشناسید و تعاریف مختلف آنها را بخوانید، بهترین کتاب همین اثر حاضر است.